نام لاهیجان با چای گره خورده است؛ چای خوش‌عطر و طعم ایرانی. اما سوغاتی‌های این شهر فقط به این نوشیدنی گرم خوش‌طعم محدود نمی‌شود. در واقع سوغاتی‌هایش انقدر تنوع دارد که گاهی انتخاب از بین آنها سخت است. با ما در سوغات سرای گیلان همراه شوید تا با هم سوغاتی های لاهیجان زیبا را بهتر بشناسیم. سوغات‌هایی که بعضی‌هاشان را می‌شناسیم و بعضی‌ها را نه. اگر دوست دارید بدانید لاهیجان چه سوغاتی‌هایی دارد با ما همراه شوید.
وقتی از سوغات لاهیجان حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟
بیشتر سوغاتی‌های لاهیجان باب دل خوشمزه بازها است. انواع مربا، ترشی، رب، ماهی، کلوچه و… اما لاهیجان صنایع‌دستی مثل بامبوبافی و محصولات چوبی دارد که یادگاری‌های زیبایی برای خانه‌هایمان هستند.
چای لاهیجان
اول همه سراغ معروف‌ترین سوغات یعنی چای لاهیجان می‌رویم. تا قبل از اینکه حاج محمدمیرزا کاشف‌السلطنه چایکاری را به ایران وارد کند، حدود ۱۲۰ سال پیش، قهوه نوشیدنی گرم محبوب ایرانیان بود. شاهزاده قجری احتمالا از طعم چای انقدر خوشش آمده بود که هوس کرد در چایکاری در ایران چایکاری راه بیاندازد. برای این کار باید محل مناسب کاشتن چای را پیدا می‌کرد، جایی که اقلیمی شبیه به شرق آسیا داشته باشد تا بوته‌های چای در آن به عمل بیاید.
به نظر شاهزاده، گیلان و شهر لاهیجان مناسب‌ترین محل چایکاری در ایران بودند و اشتباه نکرده بود. چای در لاهیجان به عمل آمد و جای قهوه را گرفت. حالا بعد از بیش از یک قرن، چای همچنان محبوب است و به عنوان سوغات لاهیجان جایگاه ویژه‌ای دارد و به خارج از ایران هم صادر می‌شود. مزار پدر چای ایران هم روی یک تپه چای که زمانی جزو املاکش بود، قرار دارد.
چای سرگل ممتاز بهاره لاهیجان هم معروف‌ترین و محبوب‌ترین نوع چای است. طعم و رنگ چای بهاره با چای‌های تابستانه و پاییزه متفاوت است و نسبت به آنها تلخی و گسی بیشتری دارد.
انواع ترشی
اصلا سفره شمالی و لاهیجانی را نمی‌شود بدون سیرترشی تصور کرد. بوته سیر زیبا در یک کاسه سرامیکی خوش‌رنگ در کنار غذاهای شمالی تصویر زیبای خوشمزه‌ای است. با این تعریف‌ها چی بهتر از یک شیشه سیرترشی فرداعلا به عنوان سوغاتی؟ به جز سیرترشی، ترشی بادمجان شکم‌پر و انواع دیگر ترشی‌ها که با سبزی‌های محلی لاهیجان درست می‌شوند را هم فراموش نکنید. ترشی‌ها هم مثل مرباها هم با بسته‌بندی کارخانه‌ای وجود دارند و هم خانگی.
انواع رب
انواع رب‌ها هم از سوغاتی‌های معروف گیلان و لاهیجان هستند. رب‌هایی از مهم‌ترین اجزای خوراک‌های شمالی و محبوب ایرانی مثل فسنجان هستند مثل رب‌انار که بهترین نوعش با توجه به ذائقه‌تان (ترش، شیرین یا ملس) را میتوانید در شهر لاهیجان پیدا کنید. رب‌های دیگری مثل رب آلوچه که باب طبع کسانی است که طعم ترش‌دوست دارند هم از بهترین سوغات لاهیجان به حساب می‌آید.
زیتون
بسیاری از افراد زیتون را فقط به رودبار می‌شناسند. با وجود آنکه رودبار مرکز زیتون در ایران به حساب می‌آید؛ اما دلیل نمی‌شود که روی زیتون به‌عنوان سوغات لاهیجان حساب نکنید! در لاهیجان نیز درختچه‌های زیتون به‌وفور یافت می‌شود. بخشی از محصولات کشاورزی لاهیجان را انواع زیتون تشکیل می‌دهد. زیتون‌های شمال بسیار خوشمزه هستند. وقتی که از لاهیجان زیتون را تهیه کنید، به‌مراتب قیمت بهتری از زیتون‌هایی را پرداخت می‌کنید که در تهران عرضه می‌شوند. زیتون لاهیجان بسیار چرب و پر روغن است و طعمی بسیار لذیذ دارد. همچنین انواع محصولات مرتبط با زیتون نیز در لاهیجان عرضه می‌شود. برای مثال میتوانید انواع روغن زیتون یا زیتون پرورده نیز تهیه کنید.
ماهی
شمال بهشتی است با طعم ماهی. ماهی یکی از اجزای اصلی سفره شمالی است. بعضی از روش‌های آماده‌سازی ماهی مثل شورکردن و دودی کردن هم مخصوص این خطه است. حتی نام بعضی غذاها و ماهی‌ها با شمال گره خورده مثل چلو و ماهی سفید و سیرترشی. با این حساب چی جذاب‌تر از ماهی برای سوغاتی بردن برای کسی که عاشق غذا و آشپزی است؟ تصور کنید ماهی سفیدی که از بازار لاهیجان خریده‌اید یا ماهی دودی چه سوغاتی متفاوت و خاصی می‌تواند باشد.
برنج
خطه سبز گیلان با شالیزارهایش برایمان تداعی می‌شود؛ تصویر دلنشینی که با خاطرات خوش‌مان از شمال عجین شده است. هرچند برنج لاهیجان به اندازه چای و کلوچه‌اش شهرت ندارد اما مثل برنج بیشتر نقاط گیلان، به خاطر خوش‌پختی و خوش‌طعمی، انتخاب گردشگران لاهیجان به عنوان سوغات است. اگر می‌خواهید سوغات خاص‌تری از شمال به خانه ببرید، برنج دودی با آن عطر بی‌نظیرش، هم انتخاب بسیار خوبی است.
کلوچه
وقتی از چای لاهیجان حرف می‌زنیم امکان ندارد کلوچه را به یاد نیاوریم. کلوچه شیرینی است که آن را به عنوان سوغات شمال می‌شناسیم، اما جالب است بدانید زادگاه کلوچه، در اصل، لاهیجان است. محمدعلی بگلری اولین بار در دهه ۳۰ شمسی کلوچه را به روش سنتی در لاهیجان پخت که بعدها به نام کلوچه نوشین به تولید انبوه رسید. طعم و کیفیت خوب باعث شد که کلوچه خیلی زود جای خود را در میان ایرانیان پیدا کند. کارخانه‌های نوشین، نادری، نادی و پیمان تولیدکننده‌های اصلی کلوچه لاهیجان هستند.
یک نوع شیرینی دیگر هم در لاهیجان وجود دارد که در خوشمزگی دست‌کمی از کلوچه ندارد. این شیرینی کوکی مخصوص لاهیجان است که طرفداران خاص خود را دارد. کوکی از گردوی خشک، تخم‌مرغ، کره، کاکائو، وانیل و کشمش درست می‌شود.
انواع مربا
نام شمال با طعم و عطر مرباهای متنوع و هزار خاطره خوش پیوند خورده است. این داستان درباره شهر چای و کلوچه شمال هم صادق است و مربا از معروف‌ترین سوغات لاهیجان هم هست. مربا از میوه‌هایی مثل تمشک، بهارنارنج، شقاقل و بالنگ که فقط در شمال پیدا می‌شوند، بهترین سوغاتی هستند تا عصرها طعم‌شان را در کنار چای خوش‌عطر مزه‌مزه و یاد خوش سفر را زنده کنیم. مربا را هم در بسته‌بندی کارخانه‌ای و هم خانگی میتوانید از فروشگاه‌ها وبازارچه‌های محلی تهیه کنید.
کوکی لاهیجان
فقط کلوچه لاهیجان نیست که شهرت جهانی دارد. بلکه نوعی شیرینی دیگر با نام کوکی نیز وجود دارد که یکی از خوشمزه‌ترین خوراکی‌های لاهیجان است. کوی از گردوی خشک، کشمش، وانیل، کره، تخم‌مرغ و پودر کاکائو تهیه می‌شود. این شیرینی خوشمزه را به‌صورت فله و کیلویی یا به‌صورت بسته‌بندی میتوانید تهیه کنید. البته مدل‌هایی که بسته‌بندی هستند، قیمت بیشتری از مدل‌های فله دارند. اگر بتوانید از نانوایی‌هایی که کوکی می‌پزند کوکی بخرید، قطعاً از طعم تازگی آن نهایت لذت را خواهید برد. کوکی وقتی تازه باشد، همانند قند در کامتان آب می‌شود. همچنین باید بدانید که برای کاهش قیمت، برخی انواع کوکی معمولی بدون گردو نیز در بازار وجود دارد. کوکی‌های گردویی گران‌تر هستند؛ اما در عین حال طعم بی‌نظیری دارند. اصلاً وقتی که گردو زیر دندان می‌شکند، واقعاً حس خوبی را منتقل می‌کند. اگر شما هم عاشق گردو و شیرینی‌های گردویی هستید، حتماً طعم کوکی را امتحان کنید.
نان محلی لاهیجان
آیا تا کنون به مردم محلی گیلان و لاهیجان هنگام پخت نان نگاه کرده‌اید؟ اگر سری به روستاهای اطراف لاهیجان بزنید، قطعاً این صحنه زیبا را خواهید دید. مردم محلی و مخصوصاً روستایی، نان خانه خودشان را در به دست خود درست می‌کنند. پس دیگر نیازی به ایستادن در صف نان نیست! این نان‌های محلی طعم بی‌نظیری دارد. با وجود آنکه ترکیب این نان‌ها بسیار ساده است؛ اما مشابه این طعم را در هیچ کجای دنیا نمی‌توانید تهیه کنید. اصلاً حتی اگر همین ترکیبات را در تهران یا هر شهر دیگر آماده کنید، این طعم را دیگر نمی‌دهد. برای آنکه چنین طعمی را بچشید، فقط باید به لاهیجان بیایید و از همین شهر نان تهیه کنید!
نان‌های محلی لاهیجان ظاهر خاصی دارد. این نان‌ها از نظر ظاهری کمی به نان تافتون خودمان شبیه است. البته باید بدانید که در لاهیجان انواع مختلف نان محلی با اسامی متفاوت پخته می‌شود. نان کشتا، نان کلوبیجی، نان خلفه، نان برنجی لاهیجانی و … همگی از انواع نان محلی لاهیجان هستند. بهتر است چند مدل نان سنتی لاهیجان را به‌عنوان سوغات لاهیجان تهیه کنید. این نان‌ها قطعاً در خانواده و دوستان شما طرفدار پیدا می‌کنند! آنوقت از شما می‌خواهند که چرا بیشتر از این نان سوغات نیاوردید! شما هم که در لاهیجان هستید، بهتر است موقعیت را مغتنم بدانید و همانجا این نان‌های تازه را با سرشیرهای محلی نوش جان کنید و از طعم تازگی آن لذت ببرید.
لاهیجان به جز خوراکی سوغات‌های دیگری هم دارد
درست است که خوراکی‌های لاهیجان مشهورتر هستند و همه اول سراغ چای و کلوچه به عنوان سوغات لاهیجان می‌روند، اما این شهر به جز خوشمزه‌ها سوغاتی‌های دیگری هم دارد. محصولات صنایع دستی مثل بامبوبافی، حصیربافی، نمد، صنایع چوبی و سرامیک از سوغات‌های جذاب لاهیجان به حساب می‌آیند. این نوع محصولات در بازار روز لاهیجان و فروشگاه‌های محلی به شکل سنتی وجود دارند اما تازگی‌ها هنرمندان لاهیجانی وارد میدان شده‌اند و سبک و سیاق جدید و مدرنی به صنایع دستی سنتی بخشیده‌اند. پس برای انتخاب صنایع دو گزینه خوب پیش‌رو دارید هم سنتی‌ها و هم محصولات مدرنی که با الهام از صنایع دستی سنتی ساخته شده‌اند و نسبت به نوع اول فراوانی کمتری دارند. به این نکته هم توجه داشته باشید که صنایع دستی که نام بردیم صنایع دستی خطه گیلان هستند و در تمام شهرهای این خطه عرضه می‌شوند.
حصیربافی و بامبوبافی
حصیربافی یکی از صنایع دستی بومی گیلان است که محصولات حصیری در تمام نقاط این استان وجود دارد. از این محصولات در گیلان مانند زیرانداز و آبکش و …به دلیل اینکه با آب و هوا و اقلیم منطقه تناسب دارد بسیار استفاده می‌شود. اما صنعت بامبوبافی در منطقه لاهیجان و به‌خصوص روستای لیالستان رواج بیشتری دارد. محصولات بافته شده با بامبو خیلی ظریف و زیبا هستند و آنها را به یک گزینه خوب به عنوان سوغات لاهیجان در نظر داشته باشید. جالب است بدانید بامبوبافی همزمان با شروع چایکاری در لاهیجان رایج شد. چای و بامبو هم هر ریشه مشترکی دارند و از شرق آسیا به ایران راه پیدا کرده‌اند.
سفالگری و سرامیک‌سازی
هنر سفال‌سازی در گیلان قدمت زیادی دارند و به پیش از تاریخ می‌رسد. لاهیجان یکی از شهرهای گیلان است که در صنعت سفال و سرامیک بسیار فعال است. محصولات سفالی در منطقه گیلان رایج هستند و کاربردهای متنوعی دارند، از سقف سفالی برای خانه‌ها گرفته تا لوازم و اسباب آشپزخانه.
محصولات چوبی
لاهیجان در زمینه محصولات چوبی هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. تولیدات چوبی لاهیجان بیشتر از نوع کارهای ظریف چوبی مثل منبت‌کاری، خراطی، نازک‌کاری با چوب و معرق روی چوب هستند. اگر به تزئینات و کارهای چوبی علاقه دارید، از لاهیجان میتوانید سوغاتی‌های زیبایی خریداری کنید. ظروف چوبی هم از بهترین سوغات لاهیجان هستند که طرفداران زیادی هم دارند.
